Lista Schindlera

"Lista Schindlera" została nakręcona w 1993 roku przez Stevena Spielberga na podstawie powieści Thomasa Keneally'ego. Film powstał w USA, jest to dramat wojenny. Czarno-biała produkcja bardzo trafnie przywołuje okoliczności tragedii żydowskiej w latach 40. Prócz znakomitego kunsztu reżyserskiego Spielberga na wyrazy uznania zasługują również zdjęcia Janusz Kamińskiego oraz scenografia Allana Starskiego i Ewy Braun. Muzyka Johna Williamsa perfekcyjnie oddaje atmosferę czasów II Wojny Światowej oraz wielkiej tragedii Żydów. Obsada aktorska została dobrana znakomicie, niemal wszystkie postacie zostały przedstawione tak wyraziście, że na długo pozostaną w pamięci niejednego widza, w mojej na pewno. W tytułowego bohatera - Oscara Schindlera - znakomicie wcielił się Liam Neeson, natomiast postać bezdusznego Amona Goetha odgrywa Ralph Fiennes. Na słowa uznania zasługuje również gra Bena Kingsleya wcielającego się w rolę Itzhaka Sterna. W filmie gra wielu polskich aktorów, m.in. Andrzej Seweryn, Jacek Wójcicki, Anna Mucha, Paweł Deląg, Maciej Kozłowski, Marian Glinka, Piotr Polk, Olaf Lubaszenko, Agnieszka Krukówna, Tadeusz Huk, Maja Ostaszewska.

"Lista Schindlera" ukazuje czasy Holocaustu podczas II Wojny Światowej. Spielberg skupił się głównie na tragedii Żydów mieszkających w Polsce, m.in. w Krakowie. Film opowiada o niemieckim przedsiębiorcy, Oskarze Schindlerze, który przyjeżdża do Polski i zakłada fabrykę naczyń emaliowanych (Deutschen Emalienfabrik - D.E.F.). Darmową siłę roboczą stanowią okoliczni Żydzi zmuszani do pracy przez hitlerowców. Majątek Schindlera się powiększa, jego osoba zdobywa poklask i szacunek w Krakowie, szczególnie u Niemców, natomiast sytuacja Żydów się pogarsza. Schindler widząc ten dramat postanawia uratować Żydów od zagłady wykupując nieefektywnych pracowników do swojej fabryki.

Film drastyczny, jednak z happy endem, choć wydaje się to absurdalne. Czarno-białe zdjęcia Kamińskiego potęgują jeszcze bardziej napięcie grozy, przywołują historię, przypominają kroniki wojenne. Piękny dramat, lecz najbardziej boli to, że na faktach autentycznych. Film zdobył 12 nominacji do Oscara, otrzymał 7 Oscarów za: reżyserię, zdjęcia, muzykę, kostiumy, scenografię, scenariusz i najlepszy film.

Steven Spielberg po raz kolejny udowodnił swój kunszt reżyserski, doskonale dobrał aktorów oraz ekipę współtworzącą to znakomite przedsięwzięcie. Bezbłędny dobór aktorów umożliwił twórcy ukazanie bezduszność Niemców, ogromne zastraszenie Żydów oraz oddanie atmosfery II Wojny Światowej poprzez nie mniej znakomite dialogi Stevena Zailliana. Film ukazuje jedną z największych, o ile nie największą z tragedii ludzkości XX w., a wszystko przez rasistowską teorię hierarchii ras Adolfa Hitlera, który za najdoskonalszą pod względem rozwoju i możliwości uznawał rasę białą, a w jej obrębie typ aryjski (przede wszystkim Germanów). Szczególna rolę przypisał Żydom. Uważał, że są oni zagrożeniem dla Aryjczyków i całej ludzkości.

Na szczególne uznanie zasługuje ostatnia scena z filmu, w której wszyscy żyjący obecnie Żydzi składają symboliczne kamienie na grobie Schindlera, a także scena, gdzie Oscar rozstaje się ze swoimi pracownikami i widząc ich twarze uświadamia sobie jak wiele dla nich zrobił. Jednak z drugiej strony dochodzi do wniosku, który doprowadza go do płaczu, że gdyby nie roztrwaniał tak bezmyślnie swojego majątku mógłby uratować znacznie więcej ludzi. Film piękny, wzruszający, chcący uświadomić nam, abyśmy doceniali to, co mamy, oraz dający wiele do myślenia.

Film uniwersalny. Chcący udowodnić nam jak wielka tragedia miała miejsce w stosunkowo niedługim przeciągu czasu. W czasach obecnych, a więc na początku XXI wieku nie do pomyślenia są nawet tak masowe mordy na ludzkości. Pamiętajmy, że ofiarą Holocaustu padło aż sześć milionów Żydów.

Lista Schindlera, a więc lista ludzi, których Schindler zatrudnił tylko po to, aby nie ponieśli śmierci bez najmniejszej przesady można nazwać listą życia, która uratowała 1100 niewinnych ludzi.

film.onet.pl

Ciekawostki dotyczące filmu oraz wpadki

  • Fabryka jest aktualnie w trakcie remontu i przygotowań do otwarcia dla zwiedzających - ma w niej powstać muzeum. Póki co (październik 2004) odbywają się tam czasem pokazy filmu w hali fabrycznej, głównie dla wycieczek z Izraela.

     

     

  • To najdroższy czarno-biały film jaki dotychczas powstał.

     

     

  • Atmosfera na planie była tak smutna i poważna, że Spielberg prosił nawet Robina Williamsa (z którym się przyjaźni) by przyjechał i pożartował z nim trochę.

     

     

  • Scena likwidacji getta krakowskiego w oryginalnej wersji scenariusza liczyła zaledwie jedną stronę - Spielberg rozbudował ją jednak do 20-stronicowego i 20-minutowego epizodu, bazując na wspomnieniach tych, którzy ocaleli z pogromu.

     

     

  • Przy obsadzaniu roli Amona Goetha brano pod uwagę Tima Rotha. Ostatecznie zagrał go Ralph Fiennes. Ze względu na swoją "mroczną seksualność".

     

     

  • Fabryka Oscara Schindlera dalej stoi tam, gdzie stała, w Krakowie, na Zabłociu. Brama jest ta sama, co 60 lat temu. Pamiątkową tablicę podobno po cichu zdjęto i wywieziono do USA.

     

     

  • Spielberg obejrzał skandynawski dramat wojenny "God afton, Herr Wallenberg - En Passionshistoria från verkligheten" (1990) 6 razy, zanim zaczął zdjęcia do "Listy".

     

     

  • Sam wielki Billy Wilder naniósł kilka poprawek na pierwszą wersję scenariusza, pojawił się też w początkowej fazie produkcji na planie, by pomóc w reżyserii.

     

     

  • Tak naprawdę, Schindler nigdy nie posiadał Złotej Odznaki Nazistowskiej (Goldenes Parteiabzeichen). Takiej odznaki nie mógł mieć cywil.

     

     

  • Grający w jednej z pierwszych scen szefa nocnego klubu Branko Lustig (jednocześnie koproducent filmu) to "ocalały z Shoah". Produkował również inne filmy poświęcone tematyce Holokaustu (m.in. "Wybór Zofii" z 1982 r. i "Shoah" z 1985 r.).

     

     

  • Na dachach fabryki podczas Festiwali Kultury Żydowskiej grają kapele klezmerskie. Robi to niesamowite wrażenie.

     

     

  • Steven Spielberg rozpoczął zdjęcia do tego filmu w Polsce gdy kończył jeszcze produkcję "Parku jurajskiego" w USA. Aby być "w dwóch miejscach na raz", początkową fazą zdjęć kierował... przez łącze satelitarne, w czym zresztą pomagał mu sam George Lucas.

     

     

  • To pierwszy od czasu "Garsoniery" (1960) czarno-biały film, jaki zdobył Oscara za najlepszy film.

     

     

  • Do roli Schindlera rozważany był Stellan Skarsgård.

     

     

  • 24 lutego 2005 roku "Lista Schindlera" została uznana za najlepszy film lat 90-tych w rankingu, zorganizowanym przez stronę internetową Digital Dream Door.

     

     

  • Pod koniec filmu słychać piosenkę "Yerushalayim shel Zahav" (Jerozolima ze złota) - która wbrew pozorom jest... izraelskim utworem pop z lat 60. "Lista Schindlera" pokazywana w Izraelu kończy się w związku z tym inną, bardziej adekwatną piosenką - "Eli Eli", napisaną przez Hannah Sennesh w czasie II wojny światowej.

     

     

  • Gdy Goeth strzela do żydowskiego robotnika, używa Lugera. Chowa do kabury zaś... rewolwer (pistolet zresztą zupełnie nieużywany w oddziałach SS).

     

     

  • Znalazł się na liście stu najlepszych filmów w historii kina, zorganizowanej przez magazyn Time w 2005 roku.

     

     

  • W rankingu na sto niezapomnianych filmowych przebojów Amerykańskiego Instytutu Filmowego z okazji stulecia kina film zajął 9. miejsce. Wyniki rankingu opublikowano w 2001 roku.

     

     

  • Spielberg nie dostał pozwolenia na kręcenie scen w muzuem Auschwitz - i wszystkie sceny obozowe kręcone były w specjalnie zbudowanej wielkiej replice, wybudowanej niedaleko samego obozu.

     

     

  • Amon Goeth jest przedstawiany jako "Untersturmführer" (podporucznik), ale na kołnierzyku ma insygnia "Obersturmführera" (porucznika), na rękawach zaś - "Hauptsturmscharführera" (kapitana).

     

     

  • - Osoba umieszczająca kwiat na kamieniu to nie Spilberg jak wiele osób uważa ale był to Liam Neeson...

    - Steven Spilberg nie przyjął swojej gaży za film gdyż uważał że to niewłaściwe i były by to "pieniądze zalane krwią"...

     

     

  • Harrison Ford odrzucił tytułową rolę tłumacząc się, że ludzie zwracaliby zbyt dużą uwagę na znanego aktora, a zbyt małą na tę niezwykłą historię.

     

     

  • Film zdobył 12 nominacji do Oscara, a otrzymał 7 Oscarów za: reżyserię, zdjęcia, muzykę, kostiumografię, scenografię, scenariusz, najlepszy film.

     

     

  • Zajął 9. miejsce w plebiscycie, przeprowadzonym przez telewizję Channel 4 na 100 najlepszych filmów wszech czasów (2001).

     

     

  • - Spilberg zaprosił do współpracy Romana Polańskiego, lecz ten odmówił z powodów osobistych, sam późnij reżyserując film o Holokauście, mianowicie "Pianistę"...

     

     

  • Kręcono go w Krakowie i w Oświęcimiu, ostatnie sceny zaś dokręcano w Jerozolimie.

     

     

  • Szwajcarski aktor Bruno Ganz odrzucił rolę Schindlera. Dekadę później zagrał on Adolfa Hitlera w filmie "Upadek".

     

     

  • Tak naprawdę, balkon domu Amona Goetha nie wychodził na obóz - dom stał po drugiej stronie wzgórza, Goeth nie widział z domu żadnych więźniów.

     

     

  • Martin Scorsese odrzucił szansę wyreżyserowania tego filmu w latach 80. ubiegłego wieku. Twierdził, że z tym zadaniem lepiej by sobie poradził reżyser pochodzenia Żydowskiego.

     

     

  • W 2005 roku zajął 4. miejsce w rankingu brytyjskiej stacji telewizyjnej Channel 4 na najlepszy film wojenny wszech czasów.

     

     

  • Znalazł się na 3. miejscu listy... Największych Hollywoodzkich Wyciskaczy Łez, sporządzonej przez amerykański magazyn "Entertainment Weekly" (2004). Wygrał mało znany w Polsce film "Wariatki" (1988).

     

     

  • Gdy Schindler negocjuje z żydowskimi inwestorami w samochodzie, na szybie pasażera widać odbicia operatorów - jest wśród nich postać w chrakterystycznej czapce: Steven Spielberg.

     

     

  • Pod koniec 2004 roku trafił na listę 25 obrazów, które weszły w skład National Film Registry - listy produkcji, które (według Biblioteki Kongresu Stanów Zjednoczonych) budują dziedzictwo kulturowe USA.

     

     

  • - Początkowo Spilberg chciał nakręcić film w języku polskim i niemieckim oraz napisami anglojęzycznymi. Jednak poźniej pomysł został odrzucony...

     

     

  • Butelka koniaku Hennessy w kształcie, jaki ma w filmie, sprzedawana jest dopiero od lat 90. XX wieku.

     

     

  • Ralph Finnes z pomocą wielkiej ilości piwa Guinness przytył do swej roli 13 kg.

    filmweb.pl

  •  

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

    Created by Thiago. D-day © 2006. Wszelkie prawa zastrzeżone