|
include "news/news.php"; ?>
Lista Schindlera
"Lista Schindlera" została nakręcona w 1993 roku
przez Stevena Spielberga na podstawie powieści Thomasa Keneally'ego. Film
powstał w USA, jest to dramat wojenny. Czarno-biała produkcja bardzo
trafnie przywołuje okoliczności tragedii żydowskiej w latach 40. Prócz
znakomitego kunsztu reżyserskiego Spielberga na wyrazy uznania zasługują
również zdjęcia Janusz Kamińskiego oraz scenografia Allana Starskiego i Ewy
Braun. Muzyka Johna Williamsa perfekcyjnie oddaje atmosferę czasów II Wojny
Światowej oraz wielkiej tragedii Żydów. Obsada aktorska została dobrana
znakomicie, niemal wszystkie postacie zostały przedstawione tak wyraziście,
że na długo pozostaną w pamięci niejednego widza, w mojej na pewno. W
tytułowego bohatera - Oscara Schindlera - znakomicie wcielił się Liam
Neeson, natomiast postać bezdusznego Amona Goetha odgrywa Ralph Fiennes. Na
słowa uznania zasługuje również gra Bena Kingsleya wcielającego się w rolę
Itzhaka Sterna. W filmie gra wielu polskich aktorów, m.in. Andrzej Seweryn,
Jacek Wójcicki, Anna Mucha, Paweł Deląg, Maciej Kozłowski, Marian Glinka,
Piotr Polk, Olaf Lubaszenko, Agnieszka Krukówna, Tadeusz Huk, Maja
Ostaszewska.
"Lista Schindlera" ukazuje czasy Holocaustu podczas II Wojny Światowej.
Spielberg skupił się głównie na tragedii Żydów mieszkających w Polsce,
m.in. w Krakowie. Film opowiada o niemieckim przedsiębiorcy, Oskarze
Schindlerze, który przyjeżdża do Polski i zakłada fabrykę naczyń
emaliowanych (Deutschen Emalienfabrik - D.E.F.). Darmową siłę roboczą
stanowią okoliczni Żydzi zmuszani do pracy przez hitlerowców. Majątek
Schindlera się powiększa, jego osoba zdobywa poklask i szacunek w Krakowie,
szczególnie u Niemców, natomiast sytuacja Żydów się pogarsza. Schindler
widząc ten dramat postanawia uratować Żydów od zagłady wykupując
nieefektywnych pracowników do swojej fabryki.
Film drastyczny, jednak z happy endem, choć wydaje się to absurdalne.
Czarno-białe zdjęcia Kamińskiego potęgują jeszcze bardziej napięcie grozy,
przywołują historię, przypominają kroniki wojenne. Piękny dramat, lecz
najbardziej boli to, że na faktach autentycznych. Film zdobył 12 nominacji
do Oscara, otrzymał 7 Oscarów za: reżyserię, zdjęcia, muzykę, kostiumy,
scenografię, scenariusz i najlepszy film.
Steven Spielberg po raz kolejny udowodnił swój kunszt reżyserski, doskonale
dobrał aktorów oraz ekipę współtworzącą to znakomite przedsięwzięcie.
Bezbłędny dobór aktorów umożliwił twórcy ukazanie bezduszność Niemców,
ogromne zastraszenie Żydów oraz oddanie atmosfery II Wojny Światowej
poprzez nie mniej znakomite dialogi Stevena Zailliana. Film ukazuje jedną z
największych, o ile nie największą z tragedii ludzkości XX w., a wszystko
przez rasistowską teorię hierarchii ras Adolfa Hitlera, który za
najdoskonalszą pod względem rozwoju i możliwości uznawał rasę białą, a w
jej obrębie typ aryjski (przede wszystkim Germanów). Szczególna rolę
przypisał Żydom. Uważał, że są oni zagrożeniem dla Aryjczyków i całej
ludzkości.
Na szczególne uznanie zasługuje ostatnia scena z filmu, w której wszyscy
żyjący obecnie Żydzi składają symboliczne kamienie na grobie Schindlera, a
także scena, gdzie Oscar rozstaje się ze swoimi pracownikami i widząc ich
twarze uświadamia sobie jak wiele dla nich zrobił. Jednak z drugiej strony
dochodzi do wniosku, który doprowadza go do płaczu, że gdyby nie
roztrwaniał tak bezmyślnie swojego majątku mógłby uratować znacznie więcej
ludzi. Film piękny, wzruszający, chcący uświadomić nam, abyśmy doceniali
to, co mamy, oraz dający wiele do myślenia.
Film uniwersalny. Chcący udowodnić nam jak wielka tragedia miała miejsce w
stosunkowo niedługim przeciągu czasu. W czasach obecnych, a więc na
początku XXI wieku nie do pomyślenia są nawet tak masowe mordy na
ludzkości. Pamiętajmy, że ofiarą Holocaustu padło aż sześć milionów Żydów.
Lista Schindlera, a więc lista ludzi, których Schindler zatrudnił tylko po
to, aby nie ponieśli śmierci bez najmniejszej przesady można nazwać listą
życia, która uratowała 1100 niewinnych ludzi.
film.onet.pl
Ciekawostki dotyczące
filmu oraz wpadki
Fabryka jest aktualnie
w trakcie remontu i przygotowań do otwarcia dla zwiedzających - ma w
niej powstać muzeum. Póki co (październik 2004) odbywają się tam czasem
pokazy filmu w hali fabrycznej, głównie dla wycieczek z Izraela.
To najdroższy
czarno-biały film jaki dotychczas powstał.
Atmosfera na planie
była tak smutna i poważna, że Spielberg prosił nawet Robina Williamsa (z
którym się przyjaźni) by przyjechał i pożartował z nim trochę.
Scena likwidacji getta
krakowskiego w oryginalnej wersji scenariusza liczyła zaledwie jedną
stronę - Spielberg rozbudował ją jednak do 20-stronicowego i
20-minutowego epizodu, bazując na wspomnieniach tych, którzy ocaleli z
pogromu.
Przy obsadzaniu roli
Amona Goetha brano pod uwagę Tima Rotha. Ostatecznie zagrał go Ralph
Fiennes. Ze względu na swoją "mroczną seksualność".
Fabryka Oscara
Schindlera dalej stoi tam, gdzie stała, w Krakowie, na Zabłociu. Brama
jest ta sama, co 60 lat temu. Pamiątkową tablicę podobno po cichu zdjęto
i wywieziono do USA.
Spielberg obejrzał
skandynawski dramat wojenny "God afton, Herr Wallenberg - En
Passionshistoria från verkligheten" (1990) 6 razy, zanim zaczął zdjęcia
do "Listy".
Sam wielki Billy Wilder
naniósł kilka poprawek na pierwszą wersję scenariusza, pojawił się też w
początkowej fazie produkcji na planie, by pomóc w reżyserii.
Tak naprawdę, Schindler
nigdy nie posiadał Złotej Odznaki Nazistowskiej (Goldenes
Parteiabzeichen). Takiej odznaki nie mógł mieć cywil.
Grający w jednej z
pierwszych scen szefa nocnego klubu Branko Lustig (jednocześnie
koproducent filmu) to "ocalały z Shoah". Produkował również inne filmy
poświęcone tematyce Holokaustu (m.in. "Wybór Zofii" z 1982 r. i "Shoah"
z 1985 r.).
Na dachach fabryki
podczas Festiwali Kultury Żydowskiej grają kapele klezmerskie. Robi to
niesamowite wrażenie.
Steven Spielberg
rozpoczął zdjęcia do tego filmu w Polsce gdy kończył jeszcze produkcję
"Parku jurajskiego" w USA. Aby być "w dwóch miejscach na raz",
początkową fazą zdjęć kierował... przez łącze satelitarne, w czym
zresztą pomagał mu sam George Lucas.
To pierwszy od czasu
"Garsoniery" (1960) czarno-biały film, jaki zdobył Oscara za najlepszy
film.
Do roli Schindlera
rozważany był Stellan Skarsgård.
24 lutego 2005 roku
"Lista Schindlera" została uznana za najlepszy film lat 90-tych w
rankingu, zorganizowanym przez stronę internetową Digital Dream Door.
Pod koniec filmu
słychać piosenkę "Yerushalayim shel Zahav" (Jerozolima ze złota) - która
wbrew pozorom jest... izraelskim utworem pop z lat 60. "Lista Schindlera"
pokazywana w Izraelu kończy się w związku z tym inną, bardziej adekwatną
piosenką - "Eli Eli", napisaną przez Hannah Sennesh w czasie II wojny
światowej.
Gdy Goeth strzela do
żydowskiego robotnika, używa Lugera. Chowa do kabury zaś... rewolwer
(pistolet zresztą zupełnie nieużywany w oddziałach SS).
Znalazł się na liście
stu najlepszych filmów w historii kina, zorganizowanej przez magazyn
Time w 2005 roku.
W rankingu na sto
niezapomnianych filmowych przebojów Amerykańskiego Instytutu Filmowego z
okazji stulecia kina film zajął 9. miejsce. Wyniki rankingu opublikowano
w 2001 roku.
Spielberg nie dostał
pozwolenia na kręcenie scen w muzuem Auschwitz - i wszystkie sceny
obozowe kręcone były w specjalnie zbudowanej wielkiej replice,
wybudowanej niedaleko samego obozu.
Amon Goeth jest
przedstawiany jako "Untersturmführer" (podporucznik), ale na kołnierzyku
ma insygnia "Obersturmführera" (porucznika), na rękawach zaś - "Hauptsturmscharführera"
(kapitana).
- Osoba umieszczająca
kwiat na kamieniu to nie Spilberg jak wiele osób uważa ale był to Liam
Neeson...
- Steven Spilberg nie przyjął swojej gaży za film gdyż uważał że to
niewłaściwe i były by to "pieniądze zalane krwią"...
Harrison Ford odrzucił
tytułową rolę tłumacząc się, że ludzie zwracaliby zbyt dużą uwagę na
znanego aktora, a zbyt małą na tę niezwykłą historię.
Film zdobył 12
nominacji do Oscara, a otrzymał 7 Oscarów za: reżyserię, zdjęcia,
muzykę, kostiumografię, scenografię, scenariusz, najlepszy film.
Zajął 9. miejsce w
plebiscycie, przeprowadzonym przez telewizję Channel 4 na 100
najlepszych filmów wszech czasów (2001).
- Spilberg zaprosił do
współpracy Romana Polańskiego, lecz ten odmówił z powodów osobistych,
sam późnij reżyserując film o Holokauście, mianowicie "Pianistę"...
Kręcono go w Krakowie i
w Oświęcimiu, ostatnie sceny zaś dokręcano w Jerozolimie.
Szwajcarski aktor Bruno
Ganz odrzucił rolę Schindlera. Dekadę później zagrał on Adolfa Hitlera w
filmie "Upadek".
Tak naprawdę, balkon
domu Amona Goetha nie wychodził na obóz - dom stał po drugiej stronie
wzgórza, Goeth nie widział z domu żadnych więźniów.
Martin Scorsese
odrzucił szansę wyreżyserowania tego filmu w latach 80. ubiegłego wieku.
Twierdził, że z tym zadaniem lepiej by sobie poradził reżyser
pochodzenia Żydowskiego.
W 2005 roku zajął 4.
miejsce w rankingu brytyjskiej stacji telewizyjnej Channel 4 na
najlepszy film wojenny wszech czasów.
Znalazł się na 3.
miejscu listy... Największych Hollywoodzkich Wyciskaczy Łez,
sporządzonej przez amerykański magazyn "Entertainment Weekly" (2004).
Wygrał mało znany w Polsce film "Wariatki" (1988).
Gdy Schindler negocjuje
z żydowskimi inwestorami w samochodzie, na szybie pasażera widać odbicia
operatorów - jest wśród nich postać w chrakterystycznej czapce: Steven
Spielberg.
Pod koniec 2004 roku
trafił na listę 25 obrazów, które weszły w skład National Film Registry
- listy produkcji, które (według Biblioteki Kongresu Stanów
Zjednoczonych) budują dziedzictwo kulturowe USA.
- Początkowo Spilberg
chciał nakręcić film w języku polskim i niemieckim oraz napisami
anglojęzycznymi. Jednak poźniej pomysł został odrzucony...
Butelka koniaku
Hennessy w kształcie, jaki ma w filmie, sprzedawana jest dopiero od lat
90. XX wieku.
Ralph Finnes z pomocą
wielkiej ilości piwa Guinness przytył do swej roli 13 kg.
filmweb.pl
|
|